مجوز :
برای اینکه بدانید اخذ چه نوع مجوزهایی برای احداث مزرعه شترمرغ لازم است باید با مراکز مرتبط ازجمله معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی و یا معاونت های امور دام بخشطیور غیر مرسوم و سازمانهای مرتبط با پرورش شترمرغ منطقه مشورت کنید. در برخی کشورها نظیرآلمان باید دوره ای را در زمینه پرورش شترمرغ گذراند. خوشبختانه کشورهای دیگر تا این حد سختگیرنیستند و پرورش شترمرغ را همچون دیگر فعالیتهای مزرعه ای تلقی می کنند. نکات زیر را باید روشنکنید:
• مجوز برای مالکیت پرندگان
• مجوز برای حمل و نقل پرندگان
• احداث چاه تلفات برای دفن پرنده های مرده
• بازرسی های دامپزشکی
• معیارهای امنیت زیستی (Bio Security) نظیر حوضچه ورودی وسایل نقلیه تا وسایل نقلیه هنگامورود به مزرعه از داخل مواد ضد عفونی عبور کنند.
سوالات و موارد مهم را یاد داشت کرده با کسی که در منطقه شما پرورش شترمرغ دارد صحبتکنید، آنها منبع با ارزشی برای کمک هستند.
مسائل اقتصادی و سرمایه گذاری
برای راه اندازی نیاز به سرمایه دارید. همچنین احتمالا ایده هایی در زمینه اینکه چه مقدار تواناییمالی برای این کار دارید، خواهید داشت. توصیه این است که دایره فعالیت را نصف کنید. در هر صورتاز کسی وام نگیرید.
تنها وقتی فروش محصولاتتان را آغاز می کنید درک روشنی خواهید داشت که فعالیتتان سود آور بودهاست یا خیر. اغلب اوقات مزرعه داران جدید بدون برنامه مقدار زیادی پول برای فراهم کردن شیکترین تجهیزات صرف می کنند. مزرعه هایی شبیه به هتلها ی کوچک و کاملا غیر قابل کاربرد مشاهدهشده اندکه وقتی به مراحل مهمی می رسند که عملا باید محصولاتشان را بازاریابی کنند بودجهشان به پایان رسیده است چون تولید به اندازه مورد انتظار نبوده است. توصیه این است که کار راساده آغاز کنید. از امکانات موجود استفاده کنید. از قفس هایی که دارید، ساختمانهایی را که قبلااحداث شده اند استفاده کنید. آنچه ضروری است سرمایه گذاری در تهیه انکوباتور مناسب می باشد. یک انکوباتور خوب نتایج خوبی به همراه خواهد داشت که انکوباتور بد ندارد.
رکوردگیری :
در رکورد گیری باید قادر باشید برای هر لانه به سوالات زیر پاسخ دهید.
oمولدها چه تعداد تخم گذاشته اند؟
oهزینه تغذیه مولدها در یک سال چقدر شده است؟
oمیزان جوجه در آوری عملا چقدر بوده است ؟
oچه تعداد از جوجه ها به سن کشتار رسیده اند؟
oهزینه تغذیه هر جوجه تا سن کشتار چقدر است ؟ و از پاسخ این سوال محاسبه کنید.
oهزینه تولید هر تخم چقدر است؟
oهزینه تولید جوجه یک روزه چقدر است؟
oهزینه پروار پرنده ها تا رسیدن به وزن مشخص چقدر است؟
oهزینه ها را با در آمدها مقایسه کنید:
oفروش پوسته تخم شترمرغ چقدر می شود؟ فروش پر؟ فروش پوست؟ فروش گوشت؟
با انجام محاسبات فوق به ازای هر لانه، قطعا قادر خواهید بود که بیشترین و مهم ترین بخش وکمترین آنها را مشخص کنید. اگر دسته سه تایی سود آور نیست، حذف کنید و ضرر را کاهش دهید.
بخش دوم - روشهای پرورش
گزینه های مختلفی برای پرورش شترمرغ وجود دارد.
1- چرخه کامل( Full Cycle)
این حالت شکل معمول است. شما مولدهایی دارید که تخم می گذارند، انکوباسیون و جوجه کشیو سپس خودتان جوجه ها را تا رسیدن به سن کشتاررا انجام می دهید بهترین قسمت این روشپرورش می دهید. این است که خودتان مسئول هر بخش هستید. اگر اشتباهی رخ دهد نمی توانیدبه جز خودتان کس دیگری را سرزنش کنید.
ممکن است محل جغرافیایی شما طوری باشد که هیچگونه تجهیزات انکوباسیونی در اطراف وجودنداشته باشد و شما مجبور باشید که این کار را خودتان انجام دهید. از طرف دیگر اگر مزرعه تان بزرگاست ، ممکن است به افراد دیگری برای پرورش همه جوجه هایتان نیاز داشته باشید، زمین شماممکن است محدود باشد یا ممکن است برای کاهش ریسک این کار را انجام دهید. بار مالی این نوعسرمایه گذاری وقتی همه مراحل را خودتان انجام دهید در بیشترین مقدار است . به طور کلی، باپیشرفت صنعت شترمرغ، کارها تخصصی تر شده و هر مزرعه دار تمایل دارد بر روی کاری که بهتر وارداست متمرکز شود.
2- پرورش مولدها
برخی از مزرعه داران، مولد پرورش داده و تخمهای آنها را می فروشند. این منبع درآمد آنها است.
3- تجهیزات جوجه کشی
ممکن است بخواهید فقط تجهیزات جوجه کشی داشته باشید. مزرعه دارانی هستند که برای جوجهکشی تخمهایشان به شما پول پرداخت می کنند. ممکن است تخم شترمرغ را خریداری کرده و بهصورت جوجه یکروزه به فروش برسانید.
یک سیستم جوجه کشی خوب بسیار گران بوده و بنابراین به سرمایه گذاری هنگفتی نیاز دارد. قبلاز تصمیم گیری برای راه اندازی تجهیزات جوجه کشی لازم است تقاضای موجود در منطقه یا تأمینتخم ها را مورد ارزیابی قرار دهید.
معمولا مزرعه داران برای قرار دادن تخم شترمرغ ها در ماشینتان مبلغ ثابتی را پرداخت کرده و برایهر جوجه ای که که تحویل می دهید نیز مبلغ بیشتری می پردازند. ثبت مشخصات تخم ها برایاینکه مالکان تخم ها جوجه های خود را تحویل بگیرند اهمیت فوق العاده ای دارد.
4- پروار بندی جوجه ها
کم هزینه ترین گزینه است. شما جوجه ها را در سن خاصی خریده و تا زمان کشتار پرورش میدهید. این گزینه به ویژه برای تازه کارها جالب است، مخصوصا اگر قرار داد خرید مجدد پرنده هایکشتاری وجود داشته باشد، اما در این مواقع هوشیار باشید. در گذشته بسیاری از این برنامه هایبیع متقابل به علت ناتوانی شخص پیشنهاد کننده چنین قرار دادهایی برای فروش محصول به قیمتمطلوب با شکست مواجه شده است. به عبارت دیگر به توافقات بیع متقابل عمل نشده و در برخیموارد پرنده ها روی دست مزرعه دار مانده و خود باید به بازار یابی آنها بپردازد.
5- گروه های منطقه ای
برخی طرفدار گروههای منطقه ای هستند چون مزرعه داران توسط یکدیگر حمایت می شوند. کارگروهی از هر لحاظ مفید است. مزرعه داران همگی دارای مولد بوده و همه تخم شترمرغشان را بهیک فرد تحویل می دهند. هر مزرعه دار به طور چرخشی هر هفته تعدادی از جوجه ها را تحویل میگیرد. این بدین معنی است که مزرعه دار اول همه جوجه های هفته اول را تحویل می گیرد. مزرعهدار دوم همه جوجه ها را هفته دوم و ..، سیستم کاملا تعاونی است به طوری که هیچ جوجه ای بهحال خود رها نمی شود و مدیریت 5 جوجه به آسانی 20 جوجه است. مطلب دیگر اینکه همهکشاورزان از خوراک مشابهی استفاده می کنند که به تولید محصول یکنواخت کمک می کند. خریدعمده، قیمت مناسب تری را برای این مزرعه داران به همراه دارد.
صنعت جهانی شترمرغ
تجربه نشان داده است که صنعت شترمرغ در برخی نواحی جغرافیایی به شدت ناپایدار است. نواحیای که پرورش شترمرغ جدیدا آغاز شده معمولا با قیمت بالا ی پرنده زنده مواجه هستند ولی وقتیقیمت واقعی پرنده کشتار شده مشخص می شود افت می کنند. این الگو در سطح وسیع تری درهمه جای دنیا دیده شده است.
بخش سوم - تغذیه
هزینه غذا 60% تا 70 % کل هزینه پرورش شترمرغ را تشکیل می دهد بنابراین درک آن در ابتدایآغاز به کار پرورش شترمرغ بسیار مهم است. متاسفانه پرورش دهندگان قدیمی و جدید حداقلآگاهی را از این موضوع دارند.
نخست بعد اقتصادی را در نظر می گیریم. هزینه غذا به خودی خود مهم نیست بلکه تفاوت موجود دردرآمد پرنده های پروار شده و هزینه تولید آن ها اهمیت دارد. علاوه بر محاسبه هزینه تخم، جوجه،پرنده آماده کشتار که همه فاکتورهای مهمی هستند، محاسبه افزایش در آمد حاصله از تولید بالاتر ( تعداد تخم، تعداد جوجه، کیلوگرم گوشت تولیدی و پوست بزرگتر) نیز اهمیت دارد. بنابراین بسیاری ازمردم بدون بررسی قابلیت در تولید گزینه های مختلف و استنتاج از اینکه تغذیه بهتر موجب کاهشضرر ناشی از عدم باروری، مشکلات جوجه در آوری و تلفات جوجه ها می شود، به دام ((کاهش)) هزینه های غذا گرفتار می شوند. یک جیره خوب باید دارای موارد زیر باشد.
oعلوفه نظیر یونجه برای تأمین فیبر با کیفیت
oغلات نظیر ذرت برای تأمین انرژی
oمنبع پروتئینی نظیر سویا ی بدون پوسته
oمواد معدنی پر مصرف و کم مصرف
oویتامین ها
oسایر افزودنیها نظیر اسیدهای آمینه و مخمر
تحقیقات گسترده ای توسطblue mountainدر زمینه اجزای یک جیره خوب انجام شده است. سریبه سایتhttp://www.blue-mountain.netبزنید. به عنوان مثال برای الیاف یونجه که داری سطوحمختلف پروتئین است، توصیه می شود که یونجه حداقل 18 درصد ترکیب جیره آماده را تشکیل دهد. یونجه مرغوب تر ویژگیهای مطلوب تر زیادی نظیر قابلیت هضم بهتر، ویتامین و مواد معدنی بیشتر دارد.
در مورد ذرت، باید بسیار تلاش کنید تا از ذرت دارای 8 درصد پروتئین استفاده کنید و نه از ذرت 6 درصدکه دارای کیفیت پایینی است. سویا معمولا بین 44 تا 47 در صد پروتئین دارد که سویا با پوسته حاوی44 در صد پروتئین است. همچنین ما به سویا به عنوان منبع پروتئین نگاه کرده و 47 درصد را توصیهمی کنیم.
ویتامین ها و مواد معدنی، غنای جیره هستند. در اینجا علاوه بر مقدار، شکل ارائه آن در ترکیب بایکدیگر نیز مهم است تا شترمرغ ها بتوانند حد اکثر استفاده را از آنها ببرند. کلسیمی که به یک شکلخاص وجود دارد ممکن است برای شترمرغ ها غیر قابل هضم بوده و از این رو تعادل آن با فسفر بههم خورده و مشکلات جدیدی ایجاد نماید. در سایه توجه به تغذیه به همراه مدیریت خوب، مدیریتصحیح مزرعه و اصلاح نژاد است که پرنده های آماده کشتار برخلاف معمول تولید 30 – 25 کیلوگرم دراسترالیا، در آفریقای جنوبی بیش از 45 کیلوگرم گوشت تولید می کنند.
بخش چهارم- بازاریابی
در حقیقت بازاریابی باید فصل اول باشد. بازاریابی مهم است و حتی قبل از اینکه به فعالیت در زمینهپرورش شترمرغ فکر کنید باید وجود تقاضا برای فرآورده های شترمرغ را مورد بررسی قرار دهید. بستهبه اینکه در چه کشوری باشید، معمولا تقاضا برای گوشت تازه بیشتر از گوشت منجمد است. لیستی از مراکز فرآوری گوشت شترمرغ در منطقه را تهیه کنید. اطلاع حاصل کنید که آیا گوشت شمارا می خرند و یا چه کسی خریدار گوشت شما است. بعضی اوقات تجاری وجود دارند که گوشتصادر می کنند. شما نیاز به بررسی دارید. شاید لازم باشد در برخی از نمایشگاههای محلی یا حتینمایشگاههای بین المللی حضور یابید. آنوگا (Anuga) در کلن بزرگترین نمایشگاه گوشت در اروپاست،اما موارد دیگر نظیرSIALدر فرانسه و چین وجود دارد. هدف شما این است که با آنهایی که علاقمندبه خرید گوشت شما هستند ارتباط برقرار کنید. در انگلستان و آمریکا بازارهایی وجود دارد که ارتباطمستقیم مصرف کننده و تولید کننده را فراهم می کنند. قبل از احداث مزرعه شترمرغ، لازم استبرخی تحلیل های اساسی را در زمینه اینکه با پرنده های آماده کشتار چه کار کنید انجام دهید.
چه کسی خریدار گوشتهای شماست؟
در فروش گوشت شترمرغ، نحوه عرضه مهمترین عامل است. علاوه بر خود گوشت نحوه بسته بندیآن نیز مهم است هنوز مصرف کنندگان نا آگاهی وجود دارند که نحوه پخت گوشت شترمرغ را نمیدانند. این مانع را با آموزش و تهیه دستورالعمل پخت از بین ببرید. یکی از بهترین نحوه عرضه بستههای گوشت شترمرغ در مورد فرآوری کننده ای دیده شد که دستور العمل پخت را به همراه بستههای گوشت ارائه می کرد. کیفیت گوشت به عوامل بسیاری بستگی دارد اما عامل اول نحوه تغذیهپرندگان است. جیره متعادل موجب تولید گوشت خوشرنگ (قرمز روشن) می شود. جیره فقیر گوشترا به رنگ قرمز کم رنگ و تقریبا صورتی در می آورد که موجب از دست دادن مشتریان بالقوه میشود. گوشت خوب در معرض هوا به سرخی میرود در حالی که گوشت بد سیاه می شود. باید بدانیدکه اگر سیر شرایط یکسان باشد این حالت منعکس کننده نحوه تغذیه پرنده ها است.
بازاریابی
ایجاد مزرعه شترمرغ آسان است. سودآور ساختن سرمایه گذاری به ارزیابی چگونگی بازاریابیفرآورده های حاصله از شترمرغ نیاز دارد. بهترین توصیه ای که می توانم برایتان داشته باشم ایناست که با مزرعه داران از دیگر مناطق ملاقاتی داشته باشید و پی ببرید که آنها محصولاتشان راچگونه و به چه قیمتی به فروش رسانده و تقاضای موجود را بررسی کنید. ممکن است فرآوری وبازاریابی را به عنوان بخشی از برنامه کلی مزرعه در نظر بگیرید.
پرنده های زنده
برخی ممکن است به قصد فروش پرنده زنده به پرورش اقدام کنند. اگر چه این امر به برگشت سرمایهدر کوتاه مدت کمک کرده و بسته به کشور محل پرورش می تواند در آمد بالایی را به همراه داشتهباشد، اما باید اتفاقاتی را که در صورت اشباع شدن بازار پرنده زنده و نبود تقاضای بیشتر برای پرندهزنده رخ می دهد، مد نظر داشته باشید. باید بررسی کنید که چه کسی و به چه قیمتی خریدار پرندهها است. این مرحله تجاری شدن است.
تجهیزات کشتار
زمانی که هیچ خریداری برای پرنده های آماده کشتار وجود ندارد، ممکن است لازم باشد کشتار وبازاریابی محصول را خودتان انجام دهید. لازم است که از نزدیک ترین کشتارگاه و هزینه کشتار اطلاعداشته و اگر واحدتان به حد کافی بزرگ باشد چنین تجهیزاتی را خود راه اندازی کنید.
در آفریقای جنوبی، اغلب کشاورزان صاحب چنین تجهیزاتی بوده و بر مبنای سهمیه بندی فعالیت میکنند. هر کس با خرید سهمیه، حق کشتار پرنده را خواهد داشت. لازم است بدانید که آیا کشتارگاهمورد تأیید اتحادیه اروپا است یا نه. در این حال بازار پر رونق اروپا-جایی که بالاترین تقاضا برای گوشتشترمرغ را دارد- به رویتان گشوده خواهد شد. کار دسته جمعی با دیگر مزرعه داران منطقه و احتمالاتشکیل تعاونی برای رسیدن به بازارهای بزرگتر مفید است.
بازاریابی فرآورده های گوشتی
مشکل گوشت این است که در حالت تازه یک فرآورده فاسد شدنی است. گوشت شترمرغ باید هرچه سریعتر به فروش برسد و در صورتی که در خلا بسته بندی شود دوره نگهداری آن 21 روز است. در صورت انجماد، گوشت را می توان تا یک سال نگهداری کرد.
بازاریابی پوست شترمرغ
بازار پوست شترمرغ بسیار بی ثبات است. در زمانهایی از سال هیچ کس پوست شما را نمی خرد ودر زمانهای دیگر خریداران برای پوست شما صف می ایستند. نگران نباشید اگر کارها را درست انجامدهید محصول قابل فروشی خواهید داشت. پوست ها باید دارای شکل صحیح بوده و به درستینگهداری شوند تا ارزش لازم را داشته باشند. در صورت بروز اشکال محصولی برای فروش نخواهیدداشت. آن زمان که هر چیز مرتبط با پوست شترمرغ با ارزش بود دیگر به سر رسیده است. برایکسب اطلاعات در زمینه جدا سازی، ذخیره، حمل و نقل و درجه بندی پوست شترمرغ به سایتhttp://www.ostrichskinsupplies.comمراجعه کنید. به عنوان مثال پوست ها باید در درجه حرارت 4تا 10 درجه سانتی گراد نگهداری شده و هیچگاه منجمد نشوند. تقاضای بازار برای پوست پاهایبزرگ از قسمت زانو تا نوک پا است.
برخی تعاونی ها در دام این طرز فکر می افتند که با دباغی پوست و فروش محصول نهایی در آمدبیشتری خواهند داشت. فریب نخورید و این کار را نکنید. پس از صرف مقدار زیادی پول و تحمل دردسر های مداوم در اثر سروکله زدن با دباغها و فرآوری کننده ها تازه باید به فکر فروش تان باشید. پوست نمک سود شده را بفروشید و پولتان را بدون درد سر دریافت کنید.
بازاریابی پر شترمرغ
پتانسیل پنهانی برای بازار یابی پر شترمرغ وجود دارد. همچنانکه رازهای تمیز کردن و رنگ آمیزیپرهای شترمرغ آشکار نشده است. از پرهای شترمرغ می توان برای انواع مختلف تزئین نظیر تزئیناتگیاهی، طراحی داخلی، لباسهای محلی و کلاه استفاده کرده یا آنرا به محصولاتی نظیر بوآ و جارویپر تبدیل نمود. پر شترمرغ خاصیت آنتی استاتیک دارد که آن را برای صنعت نقاشی اتومبیل ایده آلمی سازد اما کمتر کسی به چنین بازاری راه پیدا می کند. همچنین انواع مختلفی از پر وجود دارد. بهترین نوع، پرهای سفید طویل نر است، اما برای سایر پرها نظیر پرهای دم نیز تقاضا وجود دارد. برای مشاهده انواع مختلف پر شترمرغ به پایگاهhttp://www.ostrichfeathers.comمراجعه کنید. شاید این منبع در آمدی نباشد که در برآورد فروش اولیه روی آن حساب باز کنید، باید محلی برایفروش پر در نظر داشته باشید.
بازاریابی پوسته تخم شترمرغ
در روز 14 تخم ها را از نظر باروری امتحان کنید. تخمهای غیر بارور حذف می شوند. می توان محتویاتاین تخم ها را با ایجاد سوراخ کوچکی در انتهایشان، خالی کرده و داخل آن را ضدعفونی کرد. اینپوسته های خالی تمیز و سفید رنگ نیز دارای ارزش هستند. جالب است که بسیاری از مردم آنها راصرفا به عنوان وسیله تزیینی در خانه نگهداری می کنند. برخی از افراد آنها را رنگ آمیزی کرده و بهعنوان یادبود های مزرعه به فروش میرسانند. همچنین برخی از مردم از کنده کاری بر روی تخم هاوسایلی نظیر لوازم زینتی، لامپ یا ظرفهای ساده می سازند. همچنین بهتر است در ابتدا بر روی اینمنبع از در آمد حساب نکنید اما باید بدانید که یک فرآورده قابل فروش دارید.
برما پوشیده نیست که دغدغه روز مره انسانهابرای تامین معاش ونیاز غذایی خودمی باشدکه کشاورزی به شیوه مدرن امنیت غذایی نوع بشر را تامین می کند.