مجوز :
برای اینکه بدانید اخذ چه نوع مجوزهایی برای احداث مزرعه شترمرغ لازم است باید با مراکز مرتبط از‏جمله معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی و یا معاونت های امور دام بخش‏طیور غیر مرسوم و سازمانهای مرتبط با پرورش شترمرغ منطقه مشورت کنید. در برخی کشورها نظیر‏آلمان باید دوره ای را در زمینه پرورش شترمرغ گذراند. خوشبختانه کشورهای دیگر تا این حد سختگیر‏نیستند و پرورش شترمرغ را همچون دیگر فعالیتهای مزرعه ای تلقی می کنند. نکات زیر را باید روشن‏کنید:
‏• مجوز برای مالکیت پرندگان
‏• مجوز برای حمل و نقل پرندگان
‏• احداث چاه تلفات برای دفن پرنده های مرده
‏• بازرسی های دامپزشکی
‏• معیارهای امنیت زیستی (‏Bio Security‏) نظیر حوضچه ورودی وسایل نقلیه تا وسایل نقلیه هنگام‏ورود به مزرعه از داخل مواد ضد عفونی عبور کنند.
سوالات و موارد مهم را یاد داشت کرده با کسی که در منطقه شما پرورش شترمرغ دارد صحبت‏کنید، آنها منبع با ارزشی برای کمک هستند.
مسائل اقتصادی و سرمایه گذاری
برای راه اندازی نیاز به سرمایه دارید. همچنین احتمالا ایده هایی در زمینه اینکه چه مقدار توانایی‏مالی برای این کار دارید، خواهید داشت. توصیه این است که دایره فعالیت را نصف کنید. در هر صورت‏از کسی وام نگیرید.
تنها وقتی فروش محصولاتتان را آغاز می کنید درک روشنی خواهید داشت که فعالیتتان سود آور بوده‏است یا خیر. اغلب اوقات مزرعه داران جدید بدون برنامه مقدار زیادی پول برای فراهم کردن شیک‏ترین تجهیزات صرف می کنند. مزرعه هایی شبیه به هتلها ی کوچک و کاملا غیر قابل کاربرد مشاهده‏شده اندکه وقتی به مراحل مهمی می رسند که عملا باید محصولاتشان را بازاریابی کنند بودجه‏شان به پایان رسیده است چون تولید به اندازه مورد انتظار نبوده است. توصیه این است که کار را‏ساده آغاز کنید. از امکانات موجود استفاده کنید. از قفس هایی که دارید، ساختمانهایی را که قبلا‏احداث شده اند استفاده کنید. آنچه ضروری است سرمایه گذاری در تهیه انکوباتور مناسب می باشد. ‏یک انکوباتور خوب نتایج خوبی به همراه خواهد داشت که انکوباتور بد ندارد.
رکوردگیری :
در رکورد گیری باید قادر باشید برای هر لانه به سوالات زیر پاسخ دهید.
o‏مولدها چه تعداد تخم گذاشته اند؟
o‏هزینه تغذیه مولدها در یک سال چقدر شده است؟
o‏میزان جوجه در آوری عملا چقدر بوده است ؟
o‏چه تعداد از جوجه ها به سن کشتار رسیده اند؟
o‏هزینه تغذیه هر جوجه تا سن کشتار چقدر است ؟ و از پاسخ این سوال محاسبه کنید.
o‏هزینه تولید هر تخم چقدر است؟
o‏هزینه تولید جوجه یک روزه چقدر است؟
o‏هزینه پروار پرنده ها تا رسیدن به وزن مشخص چقدر است؟
o‏هزینه ها را با در آمدها مقایسه کنید:
o‏فروش پوسته تخم شترمرغ چقدر می شود؟ فروش پر؟ فروش پوست؟ فروش گوشت؟
با انجام محاسبات فوق به ازای هر لانه، قطعا قادر خواهید بود که بیشترین و مهم ترین بخش و‏کمترین آنها را مشخص کنید. اگر دسته سه تایی سود آور نیست، حذف کنید و ضرر را کاهش دهید.
‏بخش دوم - روشهای پرورش
‏گزینه های مختلفی برای پرورش شترمرغ وجود دارد.
‏‏1- چرخه کامل( ‏Full Cycle‏)
این حالت شکل معمول است. شما مولدهایی دارید که تخم می گذارند، انکوباسیون و جوجه کشی‏و سپس خودتان جوجه ها را تا رسیدن به سن کشتاررا انجام می دهید بهترین قسمت این روش‏پرورش می دهید. این است که خودتان مسئول هر بخش هستید. اگر اشتباهی رخ دهد نمی توانید‏به جز خودتان کس دیگری را سرزنش کنید.
ممکن است محل جغرافیایی شما طوری باشد که هیچگونه تجهیزات انکوباسیونی در اطراف وجود‏نداشته باشد و شما مجبور باشید که این کار را خودتان انجام دهید. از طرف دیگر اگر مزرعه تان بزرگاست  ، ممکن است به افراد دیگری برای پرورش همه جوجه هایتان نیاز داشته باشید، زمین شما‏ممکن است محدود باشد یا ممکن است برای کاهش ریسک این کار را انجام دهید. بار مالی این نوع‏سرمایه گذاری وقتی همه مراحل را خودتان انجام دهید در بیشترین مقدار است . به طور کلی، با‏پیشرفت صنعت شترمرغ، کارها تخصصی تر شده و هر مزرعه دار تمایل دارد بر روی کاری که بهتر وارد‏است متمرکز شود.
‏‏2- پرورش مولدها
برخی از مزرعه داران، مولد پرورش داده و تخمهای آنها را می فروشند. این منبع درآمد آنها است.
‏‏3- تجهیزات جوجه کشی
ممکن است بخواهید فقط تجهیزات جوجه کشی داشته باشید. مزرعه دارانی هستند که برای جوجه‏کشی تخمهایشان به شما پول پرداخت می کنند. ممکن است تخم شترمرغ را خریداری کرده و به‏صورت جوجه یکروزه به فروش برسانید.
یک سیستم جوجه کشی خوب بسیار گران بوده و بنابراین به سرمایه گذاری هنگفتی نیاز دارد. قبل‏از تصمیم گیری برای راه اندازی تجهیزات جوجه کشی لازم است تقاضای موجود در منطقه یا تأمین‏تخم ها را مورد ارزیابی قرار دهید.
معمولا مزرعه داران برای قرار دادن تخم شترمرغ ها در ماشینتان مبلغ ثابتی را پرداخت کرده و برای‏هر جوجه ای که که تحویل می دهید نیز مبلغ بیشتری می پردازند. ثبت مشخصات تخم ها برای‏اینکه مالکان تخم ها جوجه های خود را تحویل بگیرند اهمیت فوق العاده ای دارد.
‏‏4- پروار بندی جوجه ها
کم هزینه ترین گزینه است. شما جوجه ها را در سن خاصی خریده و تا زمان کشتار پرورش می‏دهید. این گزینه به ویژه برای تازه کارها جالب است، مخصوصا اگر قرار داد خرید مجدد پرنده های‏کشتاری وجود داشته باشد، اما در این مواقع هوشیار باشید. در گذشته بسیاری از این برنامه های‏بیع متقابل به علت ناتوانی شخص پیشنهاد کننده چنین قرار دادهایی برای فروش محصول به قیمت‏مطلوب با شکست مواجه شده است. به عبارت دیگر به توافقات بیع متقابل عمل نشده و در برخی‏موارد پرنده ها روی دست مزرعه دار مانده و خود باید به بازار یابی آنها بپردازد.
‏‏5- گروه های منطقه ای
برخی طرفدار گروههای منطقه ای هستند چون مزرعه داران توسط یکدیگر حمایت می شوند. کار‏گروهی از هر لحاظ مفید است. مزرعه داران همگی دارای مولد بوده و همه تخم شترمرغشان را به‏یک فرد تحویل می دهند. هر مزرعه دار به طور چرخشی هر هفته تعدادی از جوجه ها را تحویل می‏گیرد. این بدین معنی است که مزرعه دار اول همه جوجه های هفته اول را تحویل می گیرد. مزرعه‏دار دوم همه جوجه ها را هفته دوم و ..، سیستم کاملا تعاونی است به طوری که هیچ جوجه ای به‏حال خود رها نمی شود و مدیریت 5 جوجه به آسانی 20 جوجه است. مطلب دیگر اینکه همه‏کشاورزان از خوراک مشابهی استفاده می کنند که به تولید محصول یکنواخت کمک می کند. خرید‏عمده، قیمت مناسب تری را برای این مزرعه داران به همراه دارد.
‏صنعت جهانی شترمرغ
تجربه نشان داده است که صنعت شترمرغ در برخی نواحی جغرافیایی به شدت ناپایدار است. نواحی‏ای که پرورش شترمرغ جدیدا آغاز شده معمولا با قیمت بالا ی پرنده زنده مواجه هستند ولی وقتی‏قیمت واقعی پرنده کشتار شده مشخص می شود افت می کنند. این الگو در سطح وسیع تری در‏همه جای دنیا دیده شده است.
‏بخش سوم - تغذیه
هزینه غذا 60% تا 70 % کل هزینه پرورش شترمرغ را تشکیل می دهد بنابراین درک آن در ابتدای‏آغاز به کار پرورش شترمرغ بسیار مهم است. متاسفانه پرورش دهندگان قدیمی و جدید حداقل‏آگاهی را از این موضوع دارند.
نخست بعد اقتصادی را در نظر می گیریم. هزینه غذا به خودی خود مهم نیست بلکه تفاوت موجود در‏درآمد پرنده های پروار شده و هزینه تولید آن ها اهمیت دارد. علاوه بر محاسبه هزینه تخم، جوجه،‏پرنده آماده کشتار که همه فاکتورهای مهمی هستند، محاسبه افزایش در آمد حاصله از تولید بالاتر ( ‏تعداد تخم، تعداد جوجه، کیلوگرم گوشت تولیدی و پوست بزرگتر) نیز اهمیت دارد. بنابراین بسیاری از‏مردم بدون بررسی قابلیت در تولید گزینه های مختلف و استنتاج از اینکه تغذیه بهتر موجب کاهش‏ضرر ناشی از عدم باروری، مشکلات جوجه در آوری و تلفات جوجه ها می شود، به دام ((کاهش)) ‏هزینه های غذا گرفتار می شوند. یک جیره خوب باید دارای موارد زیر باشد.
o‏علوفه نظیر یونجه برای تأمین فیبر با کیفیت
o‏غلات نظیر ذرت برای تأمین انرژی
o‏منبع پروتئینی نظیر سویا ی بدون پوسته
o‏مواد معدنی پر مصرف و کم مصرف
o‏ویتامین ها
o‏سایر افزودنیها نظیر اسیدهای آمینه و مخمر
تحقیقات گسترده ای توسط‏blue mountain‏در زمینه اجزای یک جیره خوب انجام شده است. سری‏به سایت‏http://www.blue-mountain.net‏بزنید. به عنوان مثال برای الیاف یونجه که داری سطوح‏مختلف پروتئین است، توصیه می شود که یونجه حداقل 18 درصد ترکیب جیره آماده را تشکیل دهد. ‏یونجه مرغوب تر ویژگیهای مطلوب تر زیادی نظیر قابلیت هضم بهتر، ویتامین و مواد معدنی بیشتر دارد.
در مورد ذرت، باید بسیار تلاش کنید تا از ذرت دارای 8 درصد پروتئین استفاده کنید و نه از ذرت 6 درصد‏که دارای کیفیت پایینی است. سویا معمولا بین 44 تا 47 در صد پروتئین دارد که سویا با پوسته حاوی‏‏44 در صد پروتئین است. همچنین ما به سویا به عنوان منبع پروتئین نگاه کرده و 47 درصد را توصیه‏می کنیم.
ویتامین ها و مواد معدنی، غنای جیره هستند. در اینجا علاوه بر مقدار، شکل ارائه آن در ترکیب با‏یکدیگر نیز مهم است تا شترمرغ ها بتوانند حد اکثر استفاده را از آنها ببرند. کلسیمی که به یک شکل‏خاص وجود دارد ممکن است برای شترمرغ ها غیر قابل هضم بوده و از این رو تعادل آن با فسفر به‏هم خورده و مشکلات جدیدی ایجاد نماید. در سایه توجه به تغذیه به همراه مدیریت خوب، مدیریت‏صحیح مزرعه و اصلاح نژاد است که پرنده های آماده کشتار برخلاف معمول تولید 30 – 25 کیلوگرم در‏استرالیا، در آفریقای جنوبی بیش از 45 کیلوگرم گوشت تولید می کنند.
‏بخش چهارم- بازاریابی
در حقیقت بازاریابی باید فصل اول باشد. بازاریابی مهم است و حتی قبل از اینکه به فعالیت در زمینه‏پرورش شترمرغ فکر کنید باید وجود تقاضا برای فرآورده های شترمرغ را مورد بررسی قرار دهید. بسته‏به اینکه در چه کشوری باشید، معمولا تقاضا برای گوشت تازه بیشتر از گوشت منجمد است. ‏لیستی از مراکز فرآوری گوشت شترمرغ در منطقه را تهیه کنید. اطلاع حاصل کنید که آیا گوشت شما‏را می خرند و یا چه کسی خریدار گوشت شما است. بعضی اوقات تجاری وجود دارند که گوشت‏صادر می کنند. شما نیاز به بررسی دارید. شاید لازم باشد در برخی از نمایشگاههای محلی یا حتی‏نمایشگاههای بین المللی حضور یابید. آنوگا (‏Anuga‏) در کلن بزرگترین نمایشگاه گوشت در اروپاست،‏اما موارد دیگر نظیر‏SIAL‏در فرانسه و چین وجود دارد. هدف شما این است که با آنهایی که علاقمند‏به خرید گوشت شما هستند ارتباط برقرار کنید. در انگلستان و آمریکا بازارهایی وجود دارد که ارتباط‏مستقیم مصرف کننده و تولید کننده را فراهم می کنند. قبل از احداث مزرعه شترمرغ، لازم است‏برخی تحلیل های اساسی را در زمینه اینکه با پرنده های آماده کشتار چه کار کنید انجام دهید.
‏چه کسی خریدار گوشتهای شماست؟
در فروش گوشت شترمرغ، نحوه عرضه مهمترین عامل است. علاوه بر خود گوشت نحوه بسته بندی‏آن نیز مهم است هنوز مصرف کنندگان نا آگاهی وجود دارند که نحوه پخت گوشت شترمرغ را نمی‏دانند. این مانع را با آموزش و تهیه دستورالعمل پخت از بین ببرید. یکی از بهترین نحوه عرضه بسته‏های گوشت شترمرغ در مورد فرآوری کننده ای دیده شد که دستور العمل پخت را به همراه بسته‏های گوشت ارائه می کرد. کیفیت گوشت به عوامل بسیاری بستگی دارد اما عامل اول نحوه تغذیه‏پرندگان است. جیره متعادل موجب تولید گوشت خوشرنگ (قرمز روشن) می شود. جیره فقیر گوشت‏را به رنگ قرمز کم رنگ و تقریبا صورتی در می آورد که موجب از دست دادن مشتریان بالقوه می‏شود. گوشت خوب در معرض هوا به سرخی میرود در حالی که گوشت بد سیاه می شود. باید بدانید‏که اگر سیر شرایط یکسان باشد این حالت منعکس کننده نحوه تغذیه پرنده ها است.
‏بازاریابی
ایجاد مزرعه شترمرغ آسان است. سودآور ساختن سرمایه گذاری به ارزیابی چگونگی بازاریابی‏فرآورده های حاصله از شترمرغ نیاز دارد. بهترین توصیه ای که می توانم برایتان داشته باشم این‏است که با مزرعه داران از دیگر مناطق ملاقاتی داشته باشید و پی ببرید که آنها محصولاتشان را‏چگونه و به چه قیمتی به فروش رسانده و تقاضای موجود را بررسی کنید. ممکن است فرآوری و‏بازاریابی را به عنوان بخشی از برنامه کلی مزرعه در نظر بگیرید.
‏پرنده های زنده
برخی ممکن است به قصد فروش پرنده زنده به پرورش اقدام کنند. اگر چه این امر به برگشت سرمایه‏در کوتاه مدت کمک کرده و بسته به کشور محل پرورش می تواند در آمد بالایی را به همراه داشته‏باشد، اما باید اتفاقاتی را که در صورت اشباع شدن بازار پرنده زنده و نبود تقاضای بیشتر برای پرنده‏زنده رخ می دهد، مد نظر داشته باشید. باید بررسی کنید که چه کسی و به چه قیمتی خریدار پرنده‏ها است. این مرحله تجاری شدن است.
‏تجهیزات کشتار
زمانی که هیچ خریداری برای پرنده های آماده کشتار وجود ندارد، ممکن است لازم باشد کشتار و‏بازاریابی محصول را خودتان انجام دهید. لازم است که از نزدیک ترین کشتارگاه و هزینه کشتار اطلاع‏داشته و اگر واحدتان به حد کافی بزرگ باشد چنین تجهیزاتی را خود راه اندازی کنید.
در آفریقای جنوبی، اغلب کشاورزان صاحب چنین تجهیزاتی بوده و بر مبنای سهمیه بندی فعالیت می‏کنند. هر کس با خرید سهمیه، حق کشتار پرنده را خواهد داشت. لازم است بدانید که آیا کشتارگاه‏مورد تأیید اتحادیه اروپا است یا نه. در این حال بازار پر رونق اروپا-جایی که بالاترین تقاضا برای گوشت‏شترمرغ را دارد- به رویتان گشوده خواهد شد. کار دسته جمعی با دیگر مزرعه داران منطقه و احتمالا‏تشکیل تعاونی برای رسیدن به بازارهای بزرگتر مفید است.
‏بازاریابی فرآورده های گوشتی
مشکل گوشت این است که در حالت تازه یک فرآورده فاسد شدنی است. گوشت شترمرغ باید هر‏چه سریعتر به فروش برسد و در صورتی که در خلا بسته بندی شود دوره نگهداری آن 21 روز است. ‏در صورت انجماد، گوشت را می توان تا یک سال نگهداری کرد.
‏بازاریابی پوست شترمرغ
بازار پوست شترمرغ بسیار بی ثبات است. در زمانهایی از سال هیچ کس پوست شما را نمی خرد و‏در زمانهای دیگر خریداران برای پوست شما صف می ایستند. نگران نباشید اگر کارها را درست انجام‏دهید محصول قابل فروشی خواهید داشت. پوست ها باید دارای شکل صحیح بوده و به درستی‏نگهداری شوند تا ارزش لازم را داشته باشند. در صورت بروز اشکال محصولی برای فروش نخواهید‏داشت. آن زمان که هر چیز مرتبط با پوست شترمرغ با ارزش بود دیگر به سر رسیده است. برای‏کسب اطلاعات در زمینه جدا سازی، ذخیره، حمل و نقل و درجه بندی پوست شترمرغ به سایت‏http://www.ostrichskinsupplies.comمراجعه کنید. به عنوان مثال پوست ها باید در درجه حرارت 4‏تا 10 درجه سانتی گراد نگهداری شده و هیچگاه منجمد نشوند. تقاضای بازار برای پوست پاهای‏بزرگ از قسمت زانو تا نوک پا است.
برخی تعاونی ها در دام این طرز فکر می افتند که با دباغی پوست و فروش محصول نهایی در آمد‏بیشتری خواهند داشت. فریب نخورید و این کار را نکنید. پس از صرف مقدار زیادی پول و تحمل درد‏سر های مداوم در اثر سروکله زدن با دباغها و فرآوری کننده ها تازه باید به فکر فروش تان باشید. ‏پوست نمک سود شده را بفروشید و پولتان را بدون درد سر دریافت کنید.
‏بازاریابی پر شترمرغ
پتانسیل پنهانی برای بازار یابی پر شترمرغ وجود دارد. همچنانکه رازهای تمیز کردن و رنگ آمیزی‏پرهای شترمرغ آشکار نشده است. از پرهای شترمرغ می توان برای انواع مختلف تزئین نظیر تزئینات‏گیاهی، طراحی داخلی، لباسهای محلی و کلاه استفاده کرده یا آنرا به محصولاتی نظیر بوآ و جاروی‏پر تبدیل نمود. پر شترمرغ خاصیت آنتی استاتیک دارد که آن را برای صنعت نقاشی اتومبیل ایده آل‏می سازد اما کمتر کسی به چنین بازاری راه پیدا می کند. همچنین انواع مختلفی از پر وجود دارد. ‏بهترین نوع، پرهای سفید طویل نر است، اما برای سایر پرها نظیر پرهای دم نیز تقاضا وجود دارد. ‏برای مشاهده انواع مختلف پر شترمرغ به پایگاه‏http://www.ostrichfeathers.com‏مراجعه کنید. ‏شاید این منبع در آمدی نباشد که در برآورد فروش اولیه روی آن حساب باز کنید، باید محلی برای‏فروش پر در نظر داشته باشید.
‏بازاریابی پوسته تخم شترمرغ
در روز 14 تخم ها را از نظر باروری امتحان کنید. تخمهای غیر بارور حذف می شوند. می توان محتویات‏این تخم ها را با ایجاد سوراخ کوچکی در انتهایشان، خالی کرده و داخل آن را ضدعفونی کرد. این‏پوسته های خالی تمیز و سفید رنگ نیز دارای ارزش هستند. جالب است که بسیاری از مردم آنها را‏صرفا به عنوان وسیله تزیینی در خانه نگهداری می کنند. برخی از افراد آنها را رنگ آمیزی کرده و به‏عنوان یادبود های مزرعه به فروش میرسانند. همچنین برخی از مردم از کنده کاری بر روی تخم ها‏وسایلی نظیر لوازم زینتی، لامپ یا ظرفهای ساده می سازند. همچنین بهتر است در ابتدا بر روی این‏منبع از در آمد حساب نکنید اما باید بدانید که یک فرآورده قابل فروش دارید.